تعیین دقیق قدیمیترین فاضلاب ایران دشوار است، چرا که سیستمهای دفع فاضلاب در طول تاریخ ایران باستان در اشکال مختلف و در مکانهای متعدد وجود داشتهاند.
با این حال، میتوان به چند نمونه از این سیستمهای باستانی اشاره کرد:
تخت جمشید (پارسه): در این مجموعه باستانی، شبکهای از کانالها و ناودانها برای جمعآوری و هدایت آبهای باران و فاضلاب به خارج از محوطه احداث شده بود. قدمت این سیستم به دوران هخامنشیان (حدود 550 تا 330 قبل از میلاد) میرسد.
شهر سوخته: کاوشهای باستانشناسی در این محوطه باستانی واقع در استان سیستان و بلوچستان، شواهدی از یک سیستم فاضلاب پیچیده را آشکار کرده است که قدمت آن به 3200 سال قبل از میلاد میرسد. این سیستم شامل کانالهای زیرزمینی، چاههای فاضلاب و مخازن ذخیره بوده است.
چغازنبیل (دوراونتاش): این محوطه باستانی عیلامی در استان خوزستان، دارای شبکهای از کانالهای آبرسانی و فاضلاب بوده است که قدمت آن به حدود 2500 سال قبل از میلاد میرسد. این سیستم از آجر و قیر ساخته شده بود و برای انتقال آب آشامیدنی و دفع فاضلاب مورد استفاده قرار میگرفته است.
تپه یحیی: در این محوطه باستانی واقع در استان فارس، بقایای یک سیستم فاضلاب مربوط به دوره عیلامی میانه (حدود 1800 تا 1500 قبل از میلاد) کشف شده است. این سیستم شامل کانالهای زیرزمینی و چاههای فاضلاب بوده است.
ملیان: در این محوطه باستانی واقع در استان فارس، شواهدی از یک سیستم فاضلاب مربوط به دوره عیلامی قدیم (حدود 3400 تا 3000 قبل از میلاد) کشف شده است. این سیستم شامل کانالهای زیرزمینی و چاههای فاضلاب بوده است.
انتخاب قطعی قدیمیترین فاضلاب ایران به دلیل وجود شواهد باستانشناسی در مکانهای مختلف و نیاز به تحقیقات بیشتر دشوار است. با این حال، نمونههای ذکر شده نشاندهنده مهارت و دانش مردم ایران باستان در زمینه مهندسی آب و فاضلاب است.
علاوه بر نمونههای ذکر شده، در بسیاری از محوطههای باستانی دیگر ایران نیز شواهدی از سیستمهای فاضلاب اولیه وجود دارد. این شواهد نشاندهنده توجه و اهتمام ایرانیان باستان به بهداشت و پاکیزگی بوده است.
در چه شهر هایی در دوران کوروش فاضلاب وجود داشت
در دوران کوروش هخامنشی (559 تا 530 قبل از میلاد) وجود سیستمهای فاضلاب در چندین شهر تایید شده است:
پاسارگاد: پایتخت اولیه هخامنشیان، پاسارگاد، دارای شبکهای از کانالها و چاهها برای جمعآوری و دفع فاضلاب بوده است. این سیستم به احتمال زیاد از قنات و کانالهای روباز تشکیل شده بود و فاضلاب را به خارج از شهر هدایت میکرد.
شوش: شوش، پایتخت زمستانی امپراتوری هخامنشی، نیز دارای سیستم فاضلاب پیشرفتهای بود. این سیستم شامل کانالهای زیرزمینی، چاههای فاضلاب و تصفیهخانهها بود. باستانشناسان شواهدی از لولههای سفالی و آجری را کشف کردهاند که برای انتقال فاضلاب از خانهها به کانالهای اصلی استفاده میشده است.
تخت جمشید: تخت جمشید، پایتخت ceremonial امپراتوری هخامنشی، نیز دارای سیستم فاضلاب بوده است. شبکهای از کانالها و ناودانها آبهای باران و فاضلاب را از کاخها و محوطههای ceremonial جمعآوری و به خارج از شهر هدایت میکردند.
دیگر شهرها: احتمال وجود سیستمهای فاضلاب در سایر شهرهای مهم امپراطوری هخامنشی مانند اکباتانا، بابل و ساردس نیز وجود دارد. کاوشهای باستانشناسی در حال انجام در این شهرها میتواند اطلاعات بیشتری در مورد سیستمهای مدیریت فاضلاب در دوران هخامنشی ارائه دهد.
مهم است که ذکر شود تکنولوژی و پیچیدگی سیستمهای فاضلاب در دوران هخامنشی در شهرهای مختلف متفاوت بوده است. در برخی شهرها، سیستمها سادهتر بودند و از کانالها و چاههای روباز تشکیل میشدند، در حالی که در شهرهای بزرگتر سیستمها پیشرفتهتر بودند و شامل لولههای زیرزمینی، تصفیهخانهها و سایر تاسیسات بودند.
وجود سیستمهای فاضلاب در دوران کوروش نشاندهنده توجه هخامنشیان به بهداشت عمومی و پاکیزگی محیط زیست است. این سیستمها به کاهش بیماریها و بهبود کیفیت زندگی مردم کمک میکردند.
سیستم فاضلابی ایران در زمان کوروش چگونه بود
سیستمهای فاضلاب در زمان کوروش هخامنشی (559 تا 530 قبل از میلاد) در سراسر امپراطوری هخامنشی یافت میشدند و از نظر پیچیدگی و کارایی در شهرهای مختلف متفاوت بودند.
اجزای اصلی سیستم فاضلاب:
عملکرد سیستم:
مزایای سیستم فاضلاب:
(((پیدا شدن طلا در فاضلاب خانه یک پیرمرد در تهران )))